Wanneer twee ex-partners gezamenlijk ouder gezag uitoefenen, kan het voorkomen dat één ouder wenst te verhuizen met de minderjarige(n). Indien de andere ouder geen toestemming verleent, kan de verhuizende ouder de rechtbank verzoeken tot “vervangende toestemming” voor de verhuizing, dat wil zeggen dat de rechtbank dan namens de andere ouder alsnog toestemming zou geven voor de verhuizing. Hieronder leggen we uit welke afwegingen een rechter doorgaans maakt in dergelijke gevallen.

 

Afwegingen

Een rechter dient namelijk alle omstandigheden af te wegen. Met name de belangen van de kinderen spelen een grote rol in het toewijzen van de vervangende toestemming om te verhuizen, maar ook de reden of noodzaak van de verhuizende ouder om te verhuizen wordt goed bekeken. Daarnaast speelt ook de omgang van de kinderen met de andere ouder en hoe deze wordt beïnvloed door de verhuizing een

grote rol.

 

Bij gezamenlijk ouderlijk gezag dient de rechter conform vaste rechtspraak in ieder geval de volgende aspecten te betrekken bij de afweging:

1. noodzaak om te verhuizen;
2. de mate waarin de verhuizing is doordacht en voorbereid;
3. de door de verhuizende ouder geboden alternatieven en maatregelen om de gevolgen van de verhuizing voor de minderjarige en de achterblijvende ouder te compenseren;
4. de mate waarin de ouders in staat zijn tot onderlinge communicatie in overleg;
5. de rechten van de achterblijvende ouder en de minderjarige op onverminderd contact met elkaar in hun vertrouwde omgeving;
6. de verdeling van de zorgtaken en de continuïteit van de zorg;
7. de frequentie van het contact tussen de minderjarige en de andere ouder voor en na de verhuizing;
8. de leeftijd van de minderjarige, zijn mening en de mate waarin de minderjarige geworteld is in zijn omgeving of juist extra gewend is aan verhuizingen;
9. de extra kosten van de omgang na de verhuizing.

Voorbereiding
Een noodzaak om te verhuizen is relatief en rechters kunnen dit punt dus redelijk vrij interpreteren. Vrij gangbaar is het overigens wel, dat als de verhuizende ouder een nieuwe partner krijgt in een andere omgeving, dat dit vaak als goede motivering wordt gezien, omdat eenieder een gelukkig gezinsleven na moet kunnen streven. Maar plotseling, ondoordacht en onvoorbereid verhuizen, wordt als risicovol en schadelijk gezien voor de kinderen. Men zal goed dus moeten kunnen aantonen, dat er reeds overleg is geweest met bijvoorbeeld een nieuwe school voor de kinderen of dat er een concrete optie is voor een woning en voor werk. Ook is het belangrijk, dat er overleg met de ex-partner is geweest geruime tijd voor de geplande verhuizing.

Onder punt 8 wordt verstaan, hoe zeer te verwachten valt, dat de verhuizing een negatief effect op de kinderen zal hebben. Zo zal de rechter kijken of het aannemelijk is, dat een kind zal aarden in de nieuwe omgeving. Als kinderen 12 jaar of ouder zijn, mogen zij hun mening hieromtrent zelf kenbaar maken aan de rechter.

 

Omgang

De punten 3, 5, 6 en 7 zien op de eventuele verandering in de omgang van de kinderen met de andere ouder en de mate waarin de verhuizende ouder de negatieve gevolgen actief tracht in te perken. De verhuizende ouder moet inzichtelijk maken middels welke plan of regeling de omgang niet of zo min mogelijk wordt geschaad. Kortom om: je moet er ruim van tevoren goed over nagedacht hebben als verhuizende ouder en actief een bijdrage leveren aan een bij voorkeur onverminderde omgang van de minderjarige(n) met de andere ouder. In dat kader speelt punt 4 een belangrijke rol: kan een rechter redelijkerwijs verwachten, dat de partijen constructief (blijven) communiceren als de omgang gecompliceerder wordt of verwacht een rechter dat het tot veel ellende gaat leiden?

Ook de kosten en de verdeling ervan worden meegewogen. Soms leidt de nieuwe omgangsregeling tot aanzienlijk meer reistijd en dus meer reiskosten. Of doordat de omgang deels via videobellen gaat verlopen, dient er apparatuur te worden aangeschaft. Meestal wordt er dan van de verhuizende ouder verwacht inzichtelijk te maken welke extra kosten er zijn en wie die kosten gaat dragen.

 

Samenhang

Het belangrijkste punt en tevens het moeilijkste te omschrijven punt, is hoe een rechter de samenhang beziet tussen alle belangen van deze negen punten. Een rechter zal alles afwegen - met name maar niet uitsluitend - in het belang van de kinderen. Hierdoor zijn er in dit soort zaken geen garanties te geven, wat de uitkomst zal zijn. Wél valt er in algemene zin op te merken, zoals in veel familierechtelijke kwesties, dat goede communicatie en welwillendheid van beide ouders veel mogelijk maakt en veruit het beste is voor het welzijn van de kinderen.